الگوی نواری آنزیم های پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز ارقام گندم در مرحله گیاهچه ای تحت تنش کمبود آب

کمبود آب بیشترین خسارت را در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران در تولید گندم وارد می کند و تنش ناشی از آن در کلیه مراحل رشد گیاه موثر است. بنابراین ارزیابی واکنش ارقام متفاوت گندم در برابر تنش ها ضروری است. اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در طول تیمارهای تنش خشکی به عنوان روشی جهت ارزیابی واکنش گیاه در برابر تنش پذیرفته شده است. در این تحقیق فعالیت ایزوزیمی پراکسیداز(pox) و سوپر اکسید دیسموتاز(sod) در 16 رقم گندم پائیزه (6 رقم متحمل، 5 رقم بینابین و 5 رقم حساس به خشکی) تحت تنش خشکی ناشی از peg (5- بار) و عادی در مرحله گیاهچه ای (به تفکیک ریشه چه و ساقه چه) بر اساس آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملأ تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه بذور ارقام مورد بررسی در ظروف پتری کشت شده و آنزیم ها از چند نمونه ساقه چه و ریشه چه های 10روزه به صورت دسته جمعی از هر ژنوتیپ استخراج شدند. با انجام الکتروفورز در ژل های پلی آکریلامید 8% و سپس رنگ آمیزی ژل ها الگوی نواری آنزیم ها مورد عکسبرداری و در نهایت این الگوها با نرم افزار mcid مورد ارزیابی قرار گرفت. در گیاهچه های حاصل از بذرهای فوق سه ایزوزیم از sod و شش ایزوزیم از pox شناسایی شدند.تجزیه واریانس داده های کمی مرتبط با سه ایزوزیم sod نشان داد که این ایزوزیم ها تحت تنش خشکی قرار نگرفتند ولی sod1 فقط در ساقه چه، sod2 فقط در ریشه چه دیده. شش ایزوزیم pox نیز اختلاف معنی داری از نظر فعالیت آنزیمی دنسیتومتریک نشان ندادند با وجود این فعالیت آنزیمی pox2، pox3 و pox5بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی دار نشان دادند (0.01% ? p ). برای همین آنزیم ها، اثر متقابل ژنوتیپ * بافت نیز معنی دار گردید. از نه ایزوزیم مورد مطالعه فقط pox6 برای اثر متقابل بافت * تنش معنی دار شد. فعالیت این آنزیم در شرایط عادی بیشتر از ساقه چه و در شرایط تنش فعالیت آن در ساقه چه به مراتب بیشتر از ریشه چه بود. میانگین فعالیت pox3 در ژنوتیپ های متحمل بیشتر از حساس و میانگین فعالیت pox5 در ژنوتیپ های حساس بیشتر از متحمل برآورد گردید